Ebeveynler, Çocuklarının Yas ve Şiddetli Korku Durumlarını Sağlıklı Bir Yolla Yaşamaları İçin Neler Yapabilir?
Çocuklarımızı ne yazık ki olumsuz olaylardan, sıkıntılardan her zaman koruyamayız. Bu bazen, çocuklarımızın arkadaşlarını ya da aile üyelerini kaybettikleri acı veya özellikle eve yakın gerçekleşen rahatsız edici olaylardaki şiddetli korku olabilir. Başımıza bir felaket geldiğinde, bir ebeveyn olarak aslında kendimizi iki misli meydan okunmuş buluruz: Kendi yas ve üzüntü hislerimizi anlamlandırmak ve aynısını yapması için çocuğumuza yardım etmek.
Keşke çocuklarımızı, arkadaşlarını ya da anne babalarını kaybettiklerinde acıdan ve özellikle eve yakın gerçekleşen rahatsız edici olay sonrasındaki şiddetli korkudan nasıl koruyabileceğinizi söyleyebilseydim. Bunu yapamam ama rahatsız edici olaylar sürecinde çocuklara en sağlıklı yolla nasıl yardım edeceğiniz hakkında öğrendiklerimi paylaşabilirim.
Çocuklarınızı yastan koruyamayız ama onları daha güvende hissettirebilirsiniz.
Bir ebeveyn olarak çocuklarınızı yastan koruyamazsınız ama onların hislerini ifade etmelerine yardım edebilir, onları teselli edebilir ve daha güvende hissetmelerine yardımcı olabilirsiniz. Duygularını ifade etmelerine izin vererek ve buna cesaretlendirerek; ileride işe yarayacak sağlıklı başa çıkma yetenekleri geliştirmelerine ve zorlukların üstesinden gelebilmeleri için güven inşa etmelerine yardımcı olabilirsiniz.
Haberi siz verin.
Üzücü bir olay olduğunda, benim ilk ve en önemli önerim; çocuğunuza neler olduğunu söylemeyi ertelemeyin. Söyleyen siz olduğunuzda, çocuk için bu çok daha iyidir. Olayı, onun bir başka çocuktan, televizyondaki haber bülteninden ya da sosyal medyadan duymasını istemezseniz; ne kadar acı olursa olsun gerçekleri ortaya koyabilmek ve duygusal ortamı belirleyebilmek sizin elinizde olur.
Önce çocuğunuzu dinleyin, ipuçlarını ondan alın.
- Ondan, nasıl hissettiği ve olay hakkında bildiği her şeyi size söyleyebilmesini isteyin. Ona, sorular sorabileceği çokça fırsat verin.
- Üzücü detaylar hakkında soruları cevaplamaya (hızlı cevaplar değil) hazırlıklı olun. Üzücü detaylara girmeyerek, çocuğunuzun korkutucu hayaller kurmasını engellemeniz gerekir.
- Sakin olun. Üzgünseniz, bunu çocuğunuzun bilmesine izin vermek sorun değildir. Ama, çocuğunuzla travmatik deneyim hakkında çok duygusal bir şekilde konuşacaksanız, bu durumda muhtemelen sizin duygularınızı ve başka çok az şeyi özümseyecektir. Diğer Yandan, eğer sakin kalırsanız muhtemelen neyin önemli olduğunu kavrar.
- Trajik olaylar hayatınızı son derece altüst edebilir. Diğer yandan, kötü deneyimlerden öğrenebilir ve güçlü olmak için birlikte çalışabilirsiniz. Güven verici olun.
- Ölüm hakkında konuşmak her zaman zordur ama trajik bir kaza ya da bir şiddet olayı İse konu; benmerkezci çocuklar için özellikle çetindir. Böyle bir şeyin onların başına nasıl gelebildiğine odaklanmaları olasıdır. Bu yüzden, çocuğunuza karşı böyle bir olayın ne kadar olağandışı olduğu ve bir daha böyle bir şey yaşanmaması için bütün önlemlerin alındığı konusunda güven verici olmanız önemlidir. Böyle bir trajedinin sebeplerinin belirlenmesi ve bir daha tekrarlanmaması için dikkatlice araştırıldığı konusunda da teminat verebilirsiniz. Negatif deneyimlerden dersler çıkardığınızı bilmek çocuklar için güven inşa edicidir.
Çocuklarınızın duygularını ifade etmelerine yardım edin.
- Sohbetiniz esnasında (ve izleyen daha sonrakilerde) çocuğunuza kaybettiklerini hatırlayabilmesi için yollar önerebilirsiniz. Resimler çizmek ya da birlikte yaptığınız şeyler hakkında hikâyeler anlatmak gibi. Camiye gitmek ve birlikte dua etmek yararlı olabilir. Çocuğunuzun gelişim düzeyine uygun davranın. Bunaltıcı olabileceği için çok fazla bilgi vermeyin. Bunun yerine, çocuklarınızın sorularına cevap verin. Dürüstçe ve açıkça cevaplar vermek için elinizden geleni yapın.
- Her şeyi cevaplayamazsanız da sorun değil. Önemli olan yanında olmanız. Böyle zor konuşmalar bir seferde bitmez. Çocuğunuzun bu deneyimi kabullenmeye ihtiyacı olduğu sürece konuya geri dönmeniz gerekebilir.
- Yanında olun. Eğer çocuğunuz üzgünse, birlikte sadece zaman geçirmek bile ona daha güvende hissettirebilir. Çocuklar rutinlerde büyük rahatlık bulurlar ve bir aile olarak sıradan şeyleri yapmak bile en etkili iyileşme türü olabilir. Sınırlamaya çalışın. Çocuğunuzun üzücü haberlere ve korkutucu görüntülere maruz kalmasını sınırlamaya çalışın.
- Kaybedilen o kişi/leri anın. Resimler çizmenin, bir ağaç dikmenin, hikâyeler paylaşmanın ya da balonlar salmanın hepsi çocuklara bir sonlanış sağlamaya yardım etmenin en iyi, en pozitif yollarıdır. Çocuğunuza, o kişinin diğerlerinin kalplerinde ve zihinlerinde yaşamaya devam ettiği konusunda güven vermek önemlidir.
- İhtiyaç içindeki başkalarına yardım etmek için bir şeyler yapmak çok terapötik olabilir. Çocukların sadece kendilerini iyi hissetmelerine yardım etmekle kalmaz aynı zamanda yasa karşı çok sağlıklı bir tepki öğrenirler. Çocuğunuza iyilik yaparak travma ile başa çıkabileceğini ve yola, hayata devam edebileceğini gösterin. Buna; Travma Sonrası Büyüme
